Reviews

Mae haf 2016 yn dal yn fyw yn y cof i gefnogwyr pêl-droed Cymru, ac mae Fi a Joe Allen yn cynnig cyfle i ail-fyw cyffro’r cyfnod hwnnw wrth i ni ddilyn Marc Huws, bachgen o Fangor, ar ei antur anfarwol yn Ffrainc. Ond mae’n gymaint mwy na stori bêl-droed. Mae’n stori am berthynas bachgen ifanc â’i fam a’i dad sydd wedi gwahanu – am fam sydd yn gwneud popeth posib dros ei mab dan amgylchiadau anodd, gan fynd dros ben llestri ar brydiau, ac am dad ‘prysur’ nad yw’n dangos llawer o ddiddordeb ym mywyd Marc, nes i’r crysau cochion eu harwain i Baris. Mae Manon Steffan Ros wedi defnyddio un o benodau mwyaf gorfoleddus chwaraeon yng Nghymru i blethu’r elfennau yma at ei gilydd yn deimladwy iawn, gan roi cipolwg sensitif i ni ar deimladau bachgen y gall llawer iawn o ieuenctid Cymru uniaethu â nhw o ganlyniad i dor priodas. Dyma gyfrol ysgafn-ddwys afaelgar sydd yn llwyddo i’n tywys drwy iwfforia a thristwch a phryder. Byddai pobl ifanc yn cael blas mawr arni heb os, boed nhw’n ddilynwyr pêl-droed neu beidio, ond mae hi hefyd yn foeswers i unrhyw riant fyddai’n ei darllen – mae’n fyfyrdod cynnil ar riantu yn yr unfed ganrif ar hugain. Mae’n dangos bod bywyd yn gyffredinol yn debyg iawn i ddilyn tîm pêl-droed – mae’r llon a’r lleddf yn anochel. Does dim yn gymhleth am yr iaith na’r arddull. Mae’r Gymraeg yn naturiol a sgyrsiol braf. Iaith Marc ei hun ydi hon, iaith y teras o’r gic gyntaf i’r chwiban olaf. Cefais bleser cynnes o’i darllen, a gwefr o ailddathlu goliau Bale, Vokes, Taylor a Robson Kanu, heb sôn am gyfarfod â Joe Allen ei hun! I’r genhedlaeth iau mae’n taro cefn y rhwyd, ac i rai ychydig hŷn fel fi mae’n ail blentyndod rhwng dau glawr.
*Morgan Jones @ www.gwales.com*